صفحه اول - فیلم ها - نقد و یادداشت - ویدئو - هنرمندان - جدول فروش - نویسنده ها - جدول ارزشگذاری نویسندگان

پرسش و پاسخ   |  درباره ما   |   تماس با ما   |   تبلیغات  |   ماهنامه سینمایی «برش های کوتاه» (جدید)

انتخاب رنگ پس زمینه صفحه: 

سی نت  >> اخبار و مطالب  >> مشاهده متن اخبار

نگاهی به سریال "مختارنامه"

جاماندگان قافله کربلا

:: 13 مرداد 1390  2:37:00 PM  ::

نیما بهدادی مهر

سی نت: خيلي سخت است که يک عمر حسرت لحظه اي را بخوري که مي توانستي در رکاب سرورت به بالاترين مدارج کمال دست پيدا کني اما با مکثي کوتاه آن فرصت طلايي را از دست بدهي و تا آخر زندگاني افسوس از دست دادن چنين نعمتي را در نهانخانه ذهن و باطن قلبت تجربه کني. جمله اي که بيان شد شرح حال و حديث نفس شيعيان راستين پس از واقعه غم انگيز عاشورا است و خيلي ها تا دم آخرين عمر به دليل همين مساله خود را سرزنش مي کردند.

از اين وجه عاشورا اگرچه تابلويي جاودانه از غيرت و مردانگي ياران اباعبدالله (ع) در حراست از آرمان ولايت الهي است اما جداي از درس هاي معنوي و انساني والايش، يک پيام روشن را به افکار مي رساند که اگر در لحظه روي آوردن سعادت اخروي آن را در آغوش نکشي هيچگاه نمي تواني طعم شيرين چنين نيکروزي و موهبتي را بچشي و وضعيت امثال عمربن سعد و جريان معروف جو و گندم عراق و ري تمثيلي از اين جريان حقيقي به شمار مي آيد.

گاه خيانت مي تواند در سکوت بر جنايت متجلي شود و اين همان درسي است که مجموعه مختارنامه به بينندگانش مي دهد که اگر جرمي ديدي و سکوت کردي بي شک از زيانکاران خواهي بود و شرايط کوفه در طول تاريخ نمونه اي بارز بر اين مثال است. زيرا مردم اين شهر به رنگ پذيري، بي وفايي، برده صفتي و تلون مزاجي مشهور بوده اند. نهج البلاغه اميرمومنان علي (ع) پر است از جملات صريح درباره روحيه رنگ پذيري کوفيان و اينکه چرا اين جامعه هيچگاه نتوانست به يک ثبات عقيدتي دست يابد. در همين صفت چرخش ثانيه اي به سمت باد مخالف قابليت تحليل يافته است.

جريان را از ابتداي دوران حکومت اميرمومنان(ع) شرح مي دهم. خليفه برحق در جهل امتي غوطه ور مي شود که مدعي تمام عيار ارزش ها هستند و براي اولين بار کوفه عيار رنگ پذيري خود را در سرپيچي از مولاي متقيان در جنگ جمل نشان مي دهد.

ابوموسي اشعري ورود در جنگي را که به زعم او طرف حقش مشخص نيست مکروه برشمرده و جامعه سطحي نگر کوفه در پرتو اين فتوا ميدان را خالي کرده اند و فضاي مساعدي را جهت تاخت و تاز نوچه هاي دستگاه اموي فراهم آورده اند.

به واقع براي آنهايي که معيار حق در پرتو سابقه افراد تعريف شده و اسم ها و آوازه ها بر جهت گيري حوزه نبرد تاثيرگذار بوده اند نام عايشه، طلحه و زبير دليل خوبي براي در پيش گيري سياست بي طرفي است و اين صفت بزدلان است که هيچگاه حق گرا نبوده و وقتي عرصه را تنگ مي بينند جبهه حق را تنها مي گذارند و خدا مي داند که مولا علي(ع) در آن تاريخ چه کشيد.

مي گويند صلابت مالک اشتر، کوفيان را به آوردگاه رهنمون ساخت اما جماعتي که به يک برق شمشير رنگ عوض مي کنند و بر عقيده خود نمي مانند به هيچ وجه قابل اطمينان نيستند و اين موضوع در جريان استراتژي نيزه مقدس عمروعاص در صفين به عينه ديده شد و افسوس که ديگر ميزاني چون عمار نبود که کوفيان را به استقامت در راه حق وادارد. بي بصيرتي کوفيان در جريان صفين البته سه بار ديگر تکرار شد و متاسفانه سه فاجعه به بارآورد. اولين بحران براي سبط اکبر نبي امام مجتبي(ع) به وجود آمد و ايشان در ساباط مدائن ترور شد و عدم حمايت از سوي کوفه، صلح تحميلي با معاويه را پديد آورد. فاجعه دوم زماني رخ داد که مسلم بن عقيل با پشتوانه 18 هزار بيعت کننده به کاخ کوفه تاخت تا هاني بن عروه را نجات دهد اما کوفيان نتوانستند در برابر ارتش درهم و دينار امويان مقاومت کنند و مديريت شهر را به آساني در اختيار ابن زياد قرار دادند و بدينگونه بود که شهر دعوت گر کوفه با ارتشي گران رودرروي فرزند پيامبر قرار گرفت و غمي مضاعف را به قلب شيعيان در طول تاريخ وارد آورد.

شخصيت مختار در اين برهه زماني است که در آينه نگاه تاريخ با سوالات بسياري روبرو مي شود و گاه حتي در شيعه بودن وي نيز ترديدهايي به وجود ميآيد. همچنين تصويري که در اين مجموعه از مختار ارائه مي شود نيز گاه سوالاتي را ايجاد مي کند و اينکه چرا چنين شخصيت برازنده اي، از قافله عاشورائيان جا ماند، راز بزرگ آن تاريخ است. به واقع از بعد روان شناختي مختار را يک مومن سياستمدار مي بينيم که البته گاه در اين رويکرد عقلاني ممکن است وي را به عنوان يک محافظه کار تمام عيار در نظرگاه عمومي جلوه گر کند اما مختار نيز همچون بسياري از شيعيان برجسته از جمله سليمان بن صرد خزاعي هيچگاه تصور اين را نداشت که بحران چرخش کوفي به سمت ابن زياد، پاياني تراژيک از جنس ظهر عاشورا داشته باشد و به همين سبب خود را تسليم شرطه هاي حکومتي کرد تا بتواند در زمان مناسب تاکتيک موثرتري را به کار برد و ياري رسان جبهه حق باشد.

اما با شکل گيري تلخي مضاعف کربلا، مختار رويه اي انتقامي را در پيش گرفت تا با قصاص جانيان دشت نينوا بتواند تا حدودي از عمق تالم دروني اهل بيت بکاهد واز اينرو مورد تائيد امامان شيعي قرار گرفت. تا اينجاي کار مختار کارکرد حقيقي خود را در انتقام از کشندگان اهل بيت نشان داده بود اما هنوز عده اي از دست اندرکاران سپاه ابن زياد در صفوف لشکر زبيريان رخنه کرده بودند و کار قيام به پايان نرسيده بود و به همين علت در آخرين جنگ دوران کوتاه حکومتش به مصاف مصعب بن زبير رفت.

مجموعه به زيبايي هرچه تمامتر گره هاي دراماتيک چنين شخصيتي را در دوران زندگانيش براي بيننده مطرح کرده و با شفافيتي درخور و بدون نگاه جانبدارانه، حقيقت وجودي مختار ثقفي را براي بيننده بازتاب داده است و ما در طول پخش مجموعه مختارنامه با قهرماني دوست داشتني روبرو مي شديم که تعبير کيس مولا علي درباره او زيباترين تحليل از وجود بامعرفت اين مجاهد راه حق است و صحنه شهادت او ميزاني از حماسه عاشورائيان را برايمان بازنمايي مي کند تا بدانيم حسين که بود، ياورانش چه کردند و چرا مختار تا اين حد ارزشمند و متعالي است.

پرونده های ویژه سی نت از دوره های برگزاری جشنواره فیلم فجر

::  نقل مطالب و عکس های اختصاصی سی نت بدون ذکر منبع، نام نويسنده و نام عکاس ممنوع است  ::

صفحه اول  |  فیلم ها  |   هنرمندان   |   نقد و یادداشت  |  نويسنده ها   |  ویدئو  |  پرسش و پاسخ   |  درباره ما  |   تماس با ما  |   جدول فروش   |   تبلیغات

ماهنامه سینمایی «برش های کوتاه» (جدید)

::  سردبیر: احمد شاهوند  ::